اسقاط به معنی از بین بردن است و کافه به معنای تمام یا همه میباشد. خیار در معنای فارسی به معنی اختیار است و اصطلاح حقوقی و فقهی آن نیز از معنی لغوی آن دور نمیباشد.
خیار در عالم حقوق به معنای اختیار فسخ یا بر هم زدن یک معامله به صورت یک طرفه میباشد.
حال با در کنار هم قرار دادن معانی این سه کلمه میتوانیم بگوییم که اسقاط کافه خیارات به معنی از بین بردن تمام خیاراتی که میتوان به موجب آن قرارداد را به صورت یک جانبه بر هم زد میباشد.
این امر میتواند به صورت شرطی ضمن عقد اصلی ذکر شود که طرفین با امضای آن عقد به انجام آن متعهد شوند و هم میتواند به صورت جداگانه مورد توافق طرفین قرار گیرد.
تعهد به این بند از قرارداد سبب این میشود که حتی در صورت بروز شرایط حق فسخی هم برای شما به وجود بیاید شما نتوانید از آن استفاده نمایید. در ادامه این گفتار به بررسی این بند قراردادی از جنبه های مختلف میپردازیم.
خیار در حقوق به چه معناست؟
در دسته بندی عقود در حقوق ایران میتوان از نظر استحکام، آنها را به دو دسته عقود لازم و عقود جایز تقسیم بندی کرد.
عقود جایز به عقدهایی گفته میشود که هر یک از طرفین میتوانند در هر زمانی که اراده نمایند آنرا فسخ کرده و به حیات آن پایان بخشند و از دسته میتوان به بارز ترین آنها یعنی عقد وکالت اشاره نمود.
قسم دوم یعنی عقود لازم به عقودی گفته میشود که طرفین نمیتوانند به راحتی و تنها با اراده کردن آنرا فسخ نمایند.
در این عقود در صورت بروز برخی شرایط برای یکی از طرفین یا هر دو آنها حق فسخ به وجود بیاید که با اجرای آن بتواند به آن عقد پایان دهد.
این حق فسخ در اصطلاح حقوقی به خیار فسخ معروف است. افراد برای اینکه از متزلزل بودن عقد خود جلوگیری نمایند بندی در قرارداد ذکر میکنند به نام اسقاط کافه خیارات که در صورت پذیرفتن آن دیگر حتی در صورت وجود شرایط هم نمیتوانید عقد را فسخ نمایید.
انواع خیارات قراردادی
خیارات در ماده ۳۹۶ قانون مدنی پیش بینی شده است که که در ادامه تشریح خواهیم کرد.
خیار مجلس
طرفین عقد میتوانند مادامی که در مجلس عقد حضور دارند حتی پس از امضای قرارداد از حق فسخ خود استفاده نمایند.
خیار حیوان
در صورتی که مبیع معامله حیوان باشد خریدار تا سه روز میتواند معامله را فسخ نماید.
خیار شرط
زمانی که یکی از طرفین معامله یا شخص ثالثی دارای حق فسخی باشد به آن معامله خیاری و شرطی که در آن حق فسخ پیش بینی شده است خیار شرط گویند.
خیار تاخیر ثمن
زمانی که برای پرداخت ثمن زمانی مشخص شده باشد و خریدار در آن زمان نپردازد و همینطور فروشنده مبیع را به وی تسلیم نکردا باشد حق فسخ خواهد داشت.
خیار رویت و تخلف وصف
اگر شخصی مالی را بدون رویت به شرط داشتن وصفی خریده باشد و در هنگام رویت متوجه شود که دارای آن وصف نیست میتواند معامله را فسخ نماید.
خیار غبن
اگر عوضین معامله با یکدیگر تعادل ارزشی متعارف نداشته باشند، طرفی که زیان دیده است میتواند معامله را بر هم زند.
خیار عیب
هر زمان شخصی کالایی که معیوب باشد را خریداری کند و از آن عیب آگاهی نداشته باشد میتواند معامله را بر هم زند.
خیار تدلیس
دو مورد در این خیار دارای اهمیت است یکی از آنها قصد فریب یکی از طرفین معامله است و دیگری نسبت دادن صفتی که مال فاقد آن میباشد.
خیار تبعض صفقه
زمانی که معامله نسبت به بخشی از آن از جهتی باطل باشد و نسبت به بخش دیگر صحیح باشد خریدار میتواند تنها نسبت به بخش صحیح معامله را بپذیرد و ثمن معامله را بپردازد و یا به دلیل بخش باطل معامله را بر هم زند.
خیار تخلف شرط
زمانی که شرطی به نفع یکی از طرفین شده باشد و تخلف از آن صورت گیرد، مشروط له میتواند رد صورت وجود شرایطی قرارداد را فسخ کند.
امکان اسقاط خیار غبن فاحش هم وجود دارد؟
یکی از خیاراتی که باید در هنگام دیدن آن در بندهای اسقاط خیارات توجه نمایید خیار غبن فاحش میباشد.
همانطور که در بالا به صورت مختصر توضیح دادیم خیار غبن به معنی این است که یکی از طرفین قرارداد به دلیل عدم تعادل عوضین دچار ضرر و زیانی شود.
حال اگر این ضرر و زیان فاحش باشد یعنی عرفا قابل چشم پوشی نباشد شخص متضرر میتواند معامله را بر هم زند.
با همه این تفاسیر خیار غبن فاحش نیز مانند دیگر خیارات قابل اسقاط است و در صورت انجام این عمل دیگر در صورت وجود ضرر و زیان فاحش هم نمیتوانید معامله را فسخ کنید.
اسقاط کافه خیارات شامل چه مواردی نمیشود؟
در برخی موارد امکان اسقاط این خیارات نامبرده وجود ندارد و حتی اگر آن معامله بر اساس سند رسمی صورت گرفته باشد میتوان دادخواست ابطال سند رسمی برای آنها داد. در ذیل این مطلب موارد آنرا نام برده ایم:
خیار تاخیر ثمن
خیار تعذر تسلیم(در بیع)
خیار تفلیس
خیار تبعض صفقه
خیار تخلف از شرط
دریافت مشاوره حقوقی
گروه وکلای راهکار با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
