مطابق با ماده ۱۰۷ قانون آیین دادرسی مدنی امکان استرداد دادخواست وجود دارد. علاوه بر استرداد دادخواست، در مواردی امکان استرداد دعوا و همچنین صرفنظر کردن کلی از دعوا نیز ممکن است. در این نوشتار در این خصوص اطلاعات کاربردی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. توصیه می‌شود این نوشتار را تا پایان مطالعه کنید.
استرداد دادخواست
خواهان میتواند تا اولین جلسه رسیدگی دادخواست خود را مسترد کند. در این صورت دادگاه قرار ابطال دادخواست را صادر می‌نماید. بنابراین خواهان میتواند بعد از تقدیم دادخواست تا شروع اولین جلسه دادرسی، از دادخواست خود صرفنظر نماید و آن را پس بگیرد. درخواست استرداد دادخواست میتواند صریح یا ضمنی باشد. اما در هر حال باید مبین استرداد دادخواست باشد. درخواست استرداد دادخواست زمانی ضمنی است که اراده خواهان حاکی از این تصمیم باشد.
پذیرش درخواست استرداد دادخواست از سوی دادگاه منوط به رضایت خوانده‌ی دعوا نیست. در واقع دادگاه جهت پذیرش درخواست مذکور صرفاً این موضوع را مورد توجه قرار می‌دهد که خواهان دادخواست خود را در زمان مقرر قانونی یعنی تا اولین جلسه دادرسی مسترد نماید.
امکان استرداد درخواست در مرحله تجدیدنظرخواهی نیز وجود دارد. ماده ۳۶۳ قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص بیان می‌دارد:
«چنانچه هریک از طرفین دعوا دادخواست تجدیدنظر خود را مسترد نمایند، مرجع تجدیدنظر، قرار ابطال دادخواست تجدیدنظر را صادر می‌نماید». شایان ذکر است در خصوص استرداد دادخواست فرجامی و واخواهی قانون ساکت است اما به نظر می‌رسد این امر نیز ممکن باشد. امکان استرداد دادخواست اعتراض ثالث مانند استرداد دادخواست مرحله نخستین (بدوی) تا اولین جلسه دادرسی ممکن است. همچنین امکان استرداد دادخواست اعاده دادرسی نیز وجود دارد.
استرداد دعوا
الف) شرایط استرداد دعوا
خواهان میتواند تا زمانی که دادرسی تمام نشده دعوای خود را مسترد نماید. این امکان برای خوانده‌ی دعوا وجود ندارد. شایان ذکر است که پس از پایان دادرسی تحت هیچ شرایطی امکان استرداد دعوا برای خواهان وجود ندارد.
درخواست استرداد دعوا از سوی خواهان میتواند صریح یا ضمنی باشد. خواهان میتواند این درخواست را به صورت کتبی یعنی با ثبت در دفتر و پیوست به پرونده و یا به صورت شفاهی مطرح نماید. اگر خواهان این درخواست را به صورت شفاهی در جلسه دادرسی اعلام نماید، این موضوع در صورت‌مجلس قید و به امضا او خواهد رسید. درخواست استرداد دعوا زمانی ضمنی است که اراده خواهان حاکی از این موضوع باشد.
ب) زمان استرداد دعوا
استرداد دعوا پیش از ختم مذاکرات اصحاب دعوا نیازی به رضایت خوانده‌ی دعوا ندارد. ختم مذاکرات اصحاب دعوا زمانی است که ادعاها، ادله و استدلالات اصحاب دعوا مطرح و شنیده شده و یا در راستای این امر فرصت کافی فراهم شده و دادگاه برای صدور رأی، تشکیل جلسه رسیدگی با دعوت از اصحاب دعوا را دیگر لازم نمی‌داند.
استرداد دعوا پس از ختم مذاکرات اصحاب دعوا در صورتی ممکن است که خوانده‌ی دعوا راضی باشد. بنابراین پس از ختم مذاکرات طرفین خواهان به تنهایی نمی‌تواند دعوا را مسترد کند.
ج) آثار استرداد دعوا
در صورت استرداد دعوا دادگاه قرار رد دعوا را صادر می‌کند، در این خصوص تفاوتی میان استرداد دعوا پیش از ختم مذاکرات طرفین دعوا و یا پس از ختم مذاکرات آنان وجود ندارد.
در صورتی که دعوا مسترد شود اعمالی که در طول دادرسی انجام شده نیز منتفی می‌گردد. بنابراین درخواست کارشناسی، تحقیق محلی، معاینه محل و ادعای جعل و غیره باطل تلقی می‌شود و در صورت دعوای مجدد از سوی ذی‌نفع تمامی این اعمال مجدداً باید از دادگاه درخواست شود.
صرفنظر کردن کلی از دعوا
همان‌طور که گفته شد استرداد دعوا توسط خواهان پس از ختم مذاکرات اصحاب دعوا در صورتی ممکن است که خوانده‌ی دعوا رضایت خود را اعلام نماید. اگر خوانده‌ی دعوا با این امر مخالفت نماید قانون برای خواهان این امکان را پیش‌بینی نموده است که بدون رضایت خوانده به‌طورکلی از دعوا صرفنظر کند. در این صورت دادگاه قرار سقوط دعوا صادر می‌نماید.
در این خصوص باید این نکته را مدنظر قرار داد که با صدور قرار سقوط دعوا حق مراجعه به مرجع صالح و امکان طرح مجدد دعوا از خواهان سلب شده و او دیگر نمی‌تواند همین دعوا را علیه خوانده اقامه نماید. این در حالی است که با استرداد دعوا پس از ختم مذاکرات طرفین (با رضایت خوانده) امکان طرح مجدد همین دعوا برای خواهان علیه خوانده‌ی دعوای پیشین وجود دارد.
دریافت مشاوره حقوقی
گروه وکلای راهکار با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
