مطالبه اجرت المثل یکی از حقوقی است که زن در هنگام زندگی مشترک با همسر خود از آن برخوردار می‌شود. بسیاری از زنانی که از مهریه پایینی برخوردار هستند و یا زوج خواهان طلاق است و طرح دعوی طلاق را انجام می‌دهد، اجرت المثل را مطالبه می‌کنند تا از حقوق بیشتری برخوردار گردند. در این مقاله، در مورد اجرت المثل و نحوه مطالبه آن توضیح داده شده است.هر چند به حکم اخلاق، هر کار و عملی زن و شوهر در زندگی مشترک خود انجام می‌دهند می‌بایست به دور از منت و بهره‌برداری شخصی باشد، اما به دلیل مشکلات فراوانی که زنان در جامعه امروز دارند، قانونگذار با تصویب تبصره ماده ۳۳۶ قانون مدنی و نیز ماده ۲۹ قانون حمایت خانواده سعی در تفهیم این موضوع دارد که زن وظیفه‌ای برای انجام کارهای روزمره داخل منزل نظیر آشپزی، تمیز کردن منزل، شستن لباس‌ها و … ندارد و بنابراین، با قراردادن مزد برای آن سعی در ارزشمند ساختن کارهای زن در خانه داشته است. هر چند که بسیاری از زنان خود از این حق می‌گذرند. بنابراین در یک تعریف کلی می‌توان گفت:
اجرت المثل، به معنای حق الزحمه و مزد کارهایی است که زن در خانه شوهر خود انجام می‌دهد، در حالی که موظف به انجام آن‌ها نیست. بنابراین شرط اصلی دریافت اجرت المثل تبرعی نبودن آن است. یعنی زن باید به دستور شوهر خود اقدام به انجام کارهای منزل نماید و در صورتی که با میل و رضایت خود و به صورت داوطلبانه انجام دهد، مستحق دریافت اجرت المثل نخواهد بود.
شرایط مطالبه اجرت المثل
شرایط مطالبه اجرت المثل توسط زوجه عبارتند از:
دعوی طلاق باید از طرف زوج باشد.
انجام امور منزل باید به دستور به زوج باشد.
زوجه قصد تبرع نداشته باشد. یعنی کارها را رایگان انجام ندهد. در رویه‌های قانونی اصل بر این است که کارها به رایگان انجام نشده است.
اجرت المثل مربوط به کارهایی است که جزو وظایف شرعی و قانونی زن نباشد.
نحوه ثبت دادخواست دریافت اجرت المثل
هنگامی که زوج درخواست طلاق از سمت خود را ثبت نماید، در جلسه دادگاه، زوجه می‌تواند تمامی حقوق خود از جمله اجرت المثل را مطالبه نماید.
همچنین زوجه می‌توانند شخصا دادخواست مطالبه اجرت المثل را مطرح نماید. برای این امر، باید به دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید. برای ثبت دادخواست اجرت المثل ایام زندگی مشترک، اصل شناسنامه، کارت ملی و اصل سند ازدواج لازم است.
در صورت مطالبه اجرت المثل، به منظور تعیین مقدار اجرت المثل ایام زندگی مشترک از سوی دادگاه، داور تعیین می‌گردد.
میزان اجرت المثل براساس عوامل مختلفی نظیر شانیت زن، شاغل بودن یا نبودن وی، متراژ منزل، تعداد بچه ها و … تعیین می‌گردد.
میزان اجرت المثل بر خلاف مطالبه نفقه، به صورت سالیانه تعیین می‌گردد. براساس رای‌های موجود در دادگاه‌ها، اجرت المثل در سال ۱۳۹۷ بین ۱ تا ۱.۵ میلیون تومان تعیین شده است.
نکات حقوقی
در صورتی که طلاق از سمت زوجه مطرح شود، معمولا اجرت المثل تعلق نمی‌گیرد.
در صورت اثبات نشوز زن (بداخلاقی شدید و بدرفتاری و نیز عدم تمکین)، حتی در صورت طرح دعوی طلاق از سمت زوج، به زن اجرت المثل تعلق نمی‌گیرد.
اگر زن مستحق اجرت المثل نباشد، می‌تواند از دادگاه تقاضای نحله نماید. نحله هدیه‌ای است که زوج در هنگام طلاق باید به زوجه پرداخت نماید. میزان نحله توسط دادگاه و براساس شرایط مالی مرد و موقعیت زن تعیین می‌گردد.
زن نمی‌تواند هم اجرت المثل و هم نحله را مطالبه نماید.
در صورتی که تکلیف اجرت المثل در شروط ضمن عقد مشخص شده باشد، دادگاه بر اساس آن عمل خواهد کرد.
در صورتی که در طلاق توافقی، میزان اجرت المثل بین طرفین توافق شود، دادگاه بر همان اساس رای صادر خواهد کرد.
در صورتی که زن از شوهر خود وکالت طلاق داشته باشد و براساس وکالت نامه حق اخذ اجرت المثل را داشته باشد، می‌تواند در هنگام طلاق آن را مطالبه نماید.
دریافت وکیل
گروه وکلای راهکار با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
