زن و شوهری که با همدیگر ازدواج دائم کرده اند؛ از همدیگر ارث می برند. بدین ترتیب زن می تواند پس از فوت همسر خود، درخواست مهریه از سهم الارث شوهر خود را ثبت کند. در مواردی نیز در قانون امکان تادیه مهریه به زن وجود ندارد. به همین جهت در ادامه با مهمترین نکات حائز اهمیت در این راستا آشنا خواهیم شد. پس با ما همراه باشید.
فوت همسر و درخواست مهریه از سهم الارث شوهر
درخواست مهریه از سهم الارث شوهر پس از فوت همسر یا پدر شوهر توسط زن امکان پذیر است. در واقع هر یک از زوجین با فوت طرف مقابل از همدیگر ارث می برند. در قانون ابهامات زیادی در خصوص درخواست پرداخت مهریه از سهم الارث شوهر پس از مرگ وی یا مرگ پدر شوهر وجود ندارد. بنابراین وقتی این دو در قید حیات باشند؛ زن نمی تواند درخواست مهریه خود را از پدر شوهر خود داشته باشد. چرا که پدر شوهر وی، هیچ گونه تکلیفی به جهت پرداخت مهریه پسر خود ندارد. تنها در یک حالت که اگر در زمان عقد، تعهدی میان زوجین وجود داشته باشد؛ زن می تواند چنین درخواستی را داشته باشد. با فوت شوهر، اموال وی میان وراث وی تقسیم می گردد. اگر آن مرد دارای فرزند باشد؛ سهم الارث همسر وی 1 هشتم و اگر فرزند نداشته باشد؛ 1 چهارم است. اگر شوهر فوت شود و از وی ارثی به جای مانده باشد؛ زن می تواند درخواست مهریه از سهم الارث شوهر خود داشته باشد.
فوت پدر شوهر و درخواست مهریه از سهم الارث شوهر
درخواست مهریه از سهم الارث شوهر توسط زن از پدر شوهرش – در حالیکه پدر شوهرش زنده است- امکان پذیر نیست. در واقع وقتی پدر شوهر زوجه در قید حیات باشد؛ زن نمی تواند مهریه خود را از مال و دارایی پدر شوهر خود مطالبه نماید. در صورتی که شوهر فوت شود و ارثی از وی به جا مانده باشد؛ در این حالت زن این حق را دارد که درخواست مهریه از اموال به جا مانده از شوهر خود را داشته باشد. چنین مهریه ای نیز طلب ممتاز به حساب می آید که بر سایر ورثه ها در اولویت است. این در حالی است که اگر شوهر فوت کند و مالی هم از وی به جا نمانده باشد؛ در این صورت باز تکلیفی بر عهده پرداخت مهریه زن توسط پدر شوهر وی نیست. چرا که بر طبق قانون، پس از مرگ شوهر، بر عهده وارث نیست که دیون متوفی را که مازاد از ماترک است؛ پرداخت کند.
البته باید دانست که اگر پدر شوهر فوت کند و ارثی از آن به شوهر برسد؛ در این حالت زن می تواند درخواست مهریه از سهم الارث شوهر را به اندازه مهریه خود از آن ارثیه داشته باشد. با چنین تقاضایی؛ دادگاه نیز موظف است که نسبت به وصول آن اقدام کند.
شیوه مطالبه یا گرفتن مهریه از سهم الارث شوهر
به شیوه های مختلفی یک زن می تواند نسبت به مطالبه یا گرفتن مهریه از سهم الارث شوهر اقدام کند. به عنوان مثال: اگر به شوهر ارثی از جانب پدر مرحوم خود برسد (یعنی پدر شوهر آن زن مرده باشد) در این صورت آن زن می تواند مهریه خود را به عنوان سهم الارث شوهر خویش مطالبه نماید. بدین ترتیب با دادخواست زن نسبت به وصول مهریه از سهم الارث شوهر، اموال به ارث رسیده شوهر وی توقیف می شود و این توقیف اموال تا زمان وصول مهریه باقی خواهد ماند و اموال مذکور، آزاد نمی شوند. در برخی مواقع زن می تواند اموال پدر شوهر خود را توقیف کند. یعنی زمانیکه به هنگام عقد یا در سند ازدواج، پدر شوهر، ضمانت پرداخت مهریه را بر عهده گرفته باشد. در این حالت اگر پدر شوهر فوت کند و زن درخواست مهریه از سهم الارث شوهر را داشته باشد؛ اموال پدر شوهر توقیف می شود. تا زمان وصول مهریه نیز اموال پدر شوهر به حالت توقیف خواهد ماند.
شرایط و مراحل دریافت مهریه زن از سهم الارث همسر خود
اولین و مهمترین شرط برای دریافت مهریه از سهم الارث شوهر، مرگ همسر وی می باشد. پس از آن زن، می بایست به یکی از دفاتر خدمات قضایی سطح شهر خود مراجعه نماید. سپس دادخواست مطالبه مهریه خود از سهم الارث شوهر یا همسر فوت شده خود را ثبت نماید و طرح دعوا را ارائه نماید. پس از تشکیل پرونده، مرد تا 10 روز فرصت پرداخت مهریه را دارد. اگر در این مدت، مهریه پرداخت نشود یا اموال خود را معرفی نکند؛ زن می تواند درخواست توقیف اموال از سهم الارث شوهر را داشته باشد. پس اموال وی توقیف می شوند تا اقدامات لازم در این راستا صورت بگیرد. نحوه محاسبه مهریه زن با نرخ روز می باشد. یعنی مهریه زن می بایست بر اساس نرخ روز شاخص بانک مرکزی متناسب با تورم حال حاضر محاسبه شود. پس نمی توان به همان اعداد و ارقام موجود در سند ازدواج سال های گذشته اکتفاء کرد و رقم آن را می بایست با نرخ روز حساب کرد.