عقد کفالت یکی از قراردادهایی است که در برخی از امور حقوقی شاهد آن هستیم. ویژگی‌های این عقد در قانون مدنی به طور کامل بیان شده است. در ماده 734 قانون مدنی کفالت اینطور تعریف شده است: کفالت عقدی است که به موجب آن احد طرفین در مقابل طرف دیگر احضار شخص ثالثی را تعهد می کند. در این مقاله نگاهی به کفالت، انواع آن و وجه الکفاله خواهیم داشت.
تعریف عقد کفالت
همانطور که در ابتدا گفته شد، طبق ماده 734 مدنی عقد کفالت عقدی است که یکی از طرفین در مقابل شخصی، حضور شخص سومی را متعهد شود. برای روشن شدن تعریف کفالت به این مثال توجه کنید: خانم x قبلا متعهد شده تا مبلغی را به شخصی به نام yبپردازد. اما شخص y از خانم x شناخت کافی ندارد و مطمئن نیست که آیا به موقع به تعهد خود عمل خواهد کرد یا خیر؟ برای همین یک شخص ثالثی که هم خانم x را بشناسد و هم شخص y به او اطمینان داشته باشد، متعهد می‌شود که خانم ایکس بدهی را در زمان مقرر پرداخت خواهد کرد. در اینجا میان این شخص و شخص y یک قرارداد کفالت ایجاد می‌شود. طبق این قرارداد شخص سوم متعهد شده است که خانم ایکس به موعد مقرر مبلغ را به شخص y پرداخت خواهد کرد. به این شخص سوم که تعهدی برای اجرای یک قرارداد داده است، کفیل گفته می‌شود. به شخص x که در قرارداد هیچ نقشی ندارد مکفول و به شخص y که این قرارداد به نفع او نوشته شده است، مکفول‌له گفته می‌شود. در مورد قرار کفالت در دادگاه و دادسرا نیز همین امر صدق می‌کند. یعنی اگر دادگاه تشخیص دهد که متهم نیاز به کفیل دارد، برای او قرار کفالت صادر می‌کند. کفیل معرفی شده به دادگاه متعهد می‌شود تا شخص متهم که مکفول نامیده می‌شود در زمان‌های محاکمه یا تحقیقات در دادگاه حضور پیدا کند. اگر بنا به هر دلیلی شخص کفیل نتواند متهم را در زمان معین به دادگاه ببرد، باید خسارت بپردازد. میزان خسارت در کفالت‌های غیر دادگاهی برابر با همان بدهی شخص مکفول به مکفول‌له است. در مورد مواردی که قرار کفالت صادر می‌شود، میزان خسارت برابر با مبلغی است که قبلا در قرارداد تعیین شده است. به این مبلغ وجه التزام گفته می‌شود.
آشنایی با وجه التزام
در بسیاری از قراردادها مبلغی تعیین می‌شود تا اگر یکی از طرفین زیر تعهدش بزند، مبلغی به طرف دیگر پردخت شود. این مبلغ وجه التزام یا خسارت قراردادی نامیده می‌شود. اگر هم طرفین قرارداد مبلغی را از همان ابتدا مشخص نکنند، یک مبلغ به عنوان خسارت قانونی برای شخص خاطی لحاظ خواهد شد. وجه التزام در ماده 230 قانون مدنی این طور تعریف است: اگر در ضمن معامله شرط شده باشد که در صورت تخلف، متخلّف مبلغی به عنوان خسارت تأدیه نماید حاکم نمی‌تواند او را به بیشتر یا کمتر از آن چه که ملزم شده است محکوم کند. میزان مبلغ وجه التزام براساس نظر هر دو طرف و با توافق آنها مشخص خواهد شد.
نقش مکفول در قرارداد کفالت
همانطور که متوجه شدید، قرارداد کفالت میان کفیل و مکفول‌له بسته می‌شود و شخص مکفول در آن نقشی ندارد. این یعنی برای بستن این قرارداد نیازی به اجازه این شخص نخواهد بود. حال اگر قرارداد کفالت با اجازه مکفول منعقد شود، شرایط کمی فرق خواهد کرد. اگر در این قرارداد شخص مکفول در زمان موردنظر به تعهدش عمل نکرده و کفیل مجبور شود بابت آن خسارتی پرداخت کند، باید بعدا این مبلغ را به کفیل بازگرداند. اما اگر در قرارداد کفالت اجازه شخص مکفول نیازی نباشد و بدون اذن او قرارداد بسته شده باشد، مکفول هیچ تعهدی در برابر هیچ کدام از افراد نخواهد داشت.
دریافت وکیل
مرکز حقوقی راهکار با همکاری برترین وکلای متخصص و مجرب، مشاوره و وکالت در امور حقوقی و کیفری رو به عهده میگیره. برا دریافت و رزرو وقت مشاوره با شماره تلفن های 09128719258 و 09150806049 با ما در ارتباط باشید. مارا در شبکه های اجتماعی با ایدی rahkarlaw دنبال کنید.
راهکار وکیل همراه شما.
