شرایط  و نحوه الزام به ثبت ازدواج|راهکار

یکی از مهمترین الزاماتی که طبق قوانین مدون ما برای ازدواج یا همان عقد نکاح تعیین شده است الزام به ثبت ازدواج می باشد. البته تفاوت هایی در خصوص الزام به ثبت ازدواج دائم و الزام به ثبت ازدواج موقت وجود دارد. با این حال کلیت ماجرا همان است و باید مدارک لازم برای اثبات وقوع ازدواج میان دو شخص به صورت رسمی و قانونی وجود داشته باشد.

هرچند امروزه اغلب مردم جامعه ما به این درک و فرهنگ رسیده اند که نیاز است تا ازدواج و عقد نکاح آنان به صورت رسمی ثبت گردد، اما متاسفانه برخی از افراد پای سوء استفاده از مبانی شرعی را پیش کشیده و با عنایت به اینکه ضرورت ثبت ازدواج در اسلام ذکر نشده است. دست به اقداماتی می زنند که در مواجهه با قانون قرار می گیرند. در ادامه به تشریح این موضوع خواهیم پرداخت.

ضرورت ثبت ازدواج دائم و موقت

در گذشته که ارتباط میان جوامع بسیار محدود بود وقوع ازدواج با حضور چند شاهد کفایت می کرد. اما امروزه دیگر اوضاع فرق کرده است و همانند گذشته نیست.

عدم ثبت ازدواج با بروز مشکلاتی همانند عدم اثبات واجب النفقه بودن از جانب زن یا عدم اثبات حق زن بر مهریه یا حتی عدم اثبات قاعده فراش در خصوص فرزندان حاصل از ارتباط میان آن ها یا حق مرد در خصوص تمکین زن همراه است. البته این واقعیت بر هیچ کسی پوشیده نیست که عدم ثبت ازدواج بیشترین معایب و مشکلات را در زندگی زن به همراه دارد به همین علت قانون ضرورت ثبت آن را تعیین نموده و برای عدم ثبت ازدواج، مجازات کیفری در نظر گرفته است.

الـزام به ثبـت ازدواج دائم

اغلب مردم جامعه ما واهمه ای از ثبت ازدواج دائم بخصوص اگر ازدواج اول آن ها باشد ندارند. به همین دلیل گزارش های محدودی از عدم ثبت ازدواج دائم ارائه می شود. که اغلب مربوط به مناطق توسعه نیافته با رسومات سنتی است هرچند در این مناطق نیز فرهنگ ثبت ازدواج دائم تا حد زیادی ریشه افکنده است.

لزوم ثبت ازدواج دائم در قوانین مختلف اعم از قانون مدنی، قانون حمایت از خانواده و متون حقوقی مورد توجه واقع شده است. و این وظیفه را بر عهده مرد گذاشته اند. بنابراین شوهر موظف است طبق قوانین موجود مبادرت به ثبت واقعه ازدواج دائم نماید.

ضمانت اجرای جرم عدم ثبت ازدواج دائم در قانون بدین نحو پیش بینی شده است که اگر شوهر نسبت به ازدواج دائم اقدام نماید و از ثبت ازدواج دائم در دفاتر رسمی خودداری کند. علاوه بر اینکه به ثبت ازدواج دائم در دفاتر ثبت ازدواج الزام می شود به پرداخت جزای نقدی درجه 5 یا حبس درجه هفت محکوم خواهد شد. همانطور که از لفظ این ماده قانونی پیداست ضمانت اجرای عدم ثبت نکاح دائم با عدم ثبت نکاح موقت متفاوت است.

الـزام به ثبـت ازدواج موقت

وکیل خانواده : عدم ثبت ازدواج موقت در جامعه ما بسیار شایع است. و متاسفانه باعث بروز مشکلات بسیار زیادی برای زنانی می شود که مبادرت به صیغه یا همان عقد موقت کرده اند. در قوانین ما الزام خاصی برای ثبت ازدواج موقت در بدو عقد نکاح غیر دائم دیده نمی شود.

بدین صورت که مرد می تواند یک زن یا چند زن را صیغه کند اما نیازی به ثبت آن ها در دفتر ثبت ازدواج هم ندارد. مگر اینکه مشمول استثنائات ثبت ازدواج موقت یا همان موارد الزام به ثبت ازدواج موقت قرار گیرد. که در ادامه به تشریح آن ها خواهیم پرداخت.

موارد الزام به ثبت ازدواج موقت

اگر زن برای ازدواج موقت شروط خاصی گذاشته باشد و یکی از این شروط هم ثبت ازدواج موقت در دفاتر رسمی ثبت ازدواج باشد. لازم است تا ثبت نکاح موقت صورت گیرد. مسئله دیگر زمانی است که زوجه باردار شود و طبق قاعده فراش هم این فرزند به شوهر او که در عقد نکاح است تعلق داشته باشد. در هر صورت باردار بودن زن حتی اگر جزء شرایط ازدواج نباشد. نیاز به ثبت ازدواج موقت را الزامی خواهد کرد. بنابراین موارد الزام به ثبت ازدواج موقت را می توان شامل موارد ذیل دانست:

شرط زوجه مبنی بر ثبت ازدواج موقت و پذیرش آن از جانب مرد.
باردار شدن زوجه.

الزام به ثبت ازدواج دوم

ازدواج دوم به صورت کلی از قوانین فوق تبعیت می کند بدین صورت که اگر مرد بخواهد یک زن دیگر بگیرد. و او را به عقد دائم خود درآورد موظف است تا این عقد را در دفاتر ثبت ازدواج به صورت رسمی ثبت نماید. اما اگر قصد صیغه کردن یا همان ازدواج موقت را دارد الزامی به ثبت ازدواج ندارد. با این حال اگر در این زمینه توافق نمایند یا زوجه باردار شود موظف خواهد بود تا عقد موقت را ثبت نماید.

ذکر این نکته بسیار مهم است که ثبت ازدواج دائم اگر به عنوان ازدواج دوم مطرح شود. در دفاتر رسمی ازدواج امکان پذیر نیست مگر اینکه همراه با حکم دادگاه باشد. البته این امر یکی از شرایط دوازده گانه ایست که حق الطلاق را برای همسر اول ایجاد می کند. بنابراین حتی اگر مرد راضی به طلاق همسر اول خود نباشد. دادگاه این حق را برای او قائل خواهد بود که خود را مطلقه نماید.

دریافت وکیل

گروه وکلای راهکار با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.