از زمانی که دوربین عکاسی اختراع گردید و انسان ها توانستند تصویر خود را در قالب عکس خلق کنند امکان سوء استفاده از عکس افراد فراهم گردید. اما امروزه با گسترش تکنولوژی و افزایش ارتباطات در دنیای مجازی، نحوه سوء استفاده از عکس دیگران وارد دنیای جدیدی شده است. و به روش های مدرنی اجرا می شود اما نقطه اشتراک آن ها سوء استفاده از تصویری خاص و خصوصی می باشد که صاحب آن هیچ گونه رضایتی در خصوص استفاده از آن ندارد. در این مقاله علاوه بر تشریح این موضوع به نحوه شکایت کیفری از این افراد و سوء استفاده کنندگان از تصاویر دیگران و همچنین ذکر مجازات مقرر برای آن ها خواهیم پرداخت.
مصونیت افراد در قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران
هرچند قانونگذار به صورت دقیق و مشخص به بررسی این جرم نپرداخته است اما ضرورت محافظت از عکس افراد در برابر سوء استفاده دیگران را در مواد مختلف قانونی نظاره گر هستیم. مواد و اصولی که در این زمینه وضع شده اند عبارتند از:
اصل ۲۲ قانون اساسی ج ا:
حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون می باشد، مگر در مواردی که قانون تجویز نموده است.
ماده ۹ منشور حقوق شهروندی:
حیثیت و اعتبار شهروندان ایرانی از هر گونه تعرض مصون است.
ماده ۳۵ منشور حقوق شهروندی:
حق شهروندان است که از امنیت سایبری و فناوری های ارتباطی و اطلاع‌رسانی در فضای مجازی، حفاظت از داده‌های شخصی و حریم خصوصی خود برخوردار باشند.
همچنین در قانون مجازات اسلامی ذکر شده است که:
تغییر یا تحریف فیلم یا صوت یا تصویر دیگری و انتشار آن با علم به وجود تغییر یا تحریف در سامانه های رایانه ای یا مخابراتی به نحوی که موجب هتک حیثیت فرد گردد جرم محسوب می گردد، همچنین اگر فردی به وسیله سامانه های رایانه ای یا مخابراتی صوت یا تصویر یا فیلم خصوصی یا خانوادگی یا اسرار دیگران را بدون رضایت آنها منتشر نماید و در دسترس دیگران قرار دهد. به نحوی که موجب ضرر یا هتک حیثیت شود مرتکب فعل کیفری شده و تحت تعقیب قرار می گیرد.
مجازات استفاده از عکس دیگران چیست؟
هرچند قانون گذار اقدامات فوق را مجرمانه تلقی کرده است اما متاسفانه میزان استفاده شهروندان از عکس دیگران به عنوان عکس پروفایل یا پست های مختلف و … بسیار بالاست. اما متاسفانه در برخی از موارد این اقدامات به هتک حیثیت بعضی افراد منجر شده و زندگی آن ها را تحت تاثیر قرار می دهد. در این شرایط امکان شکایت از فردی که مرتکب این اقدامات شده است وجود دارد.
طبق قانون مجازات اسلامی برای سوء استفاده از عکس دیگران مجازات های ذیل در نظر گرفته شده است:
حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج میلیون ریـال تا چهل میلیون ریال یا هر دو.
نکته مهم اینکه چنانچه تغییر یا تحریف به صورت مستهجن باشد، مرتکب به حداکثر هر دو مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
نحوه شکایت در سوء استفاده از عکس و تصاویر شخصی
اولین و بهترین راه ممکن برای مقابله با مجرم این است که به محض اطلاع از وقوع جرم به جای ایجاد جنجال و درگیری با فرد، سریعاً نسبت به شکایت از وی اقدام نمایید. چرا که در جرائم رایانه ای و جرائمی که در فضای مجازی رخ می دهند. احتمال پاک شدن شواهد بسیار زیاد است. در اینجا باید مدارک لازم برای اثبات این امر را ارائه نمایید و شما می توانید اقدامات صورت گرفته را در شبکه های اجتماعی و مواردی شبیه آن ضمیمه پرونده نمایید.
اگر امکان طرح شکایت با سرعت بسیار زیاد و بدون فوت وقت وجود ندارد. سعی کنید از طریق اسکرین شات گرفتن و راه های دیگر، شواهد مربوط به جرم را جمع آوری کنید. تا در صورت پاک کردن عکس ها و تصاویر باز هم بتوانید علیه فرد در دادگاه شکایت کیفری تنظیم نمایید. اگر مجرم را می شناسید می توانید در بخش متشاکی عنه نام او رادرج کنید. اما با توجه به اینکه امروزه ساخت پیج ها و اکانت های فیک به شدت افزایش یافته است. شاید نتوانید به صورت دقیق و با اطمینان کامل، فردی که می خواهید علیه او شکایت کنید را معرفی نمایید. پلیس فتا در این زمینه به شما کمک می کند تا ضمن شناسایی مجرم او را به مجازات مقرر در قانون مجازات اسلامی در خصوص مجازات سوء استفاده از عکس دیگران برساند.
دریافت وکیل
گروه وکلای راهکار با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
