طبق عرف کشور ما خانواده مرد یا مرد وظیفه تهیه مسکن و سرپناه را بر عهده دارند و خانواده زن جهیزیه و اسباب ضروری را برای زندگی زوجین تهیه میکنند.
در طول زندگی مشترک اعضای خانواده از اموال خریداری شده استفاده میکنند و محدودیتی برای زن یا مرد جهت استفاده از وسایل جهیزیه وجود ندارد؛ اما در گذر زمان ممکن است برخی از وسایل خراب شوند و مرد آنها را با اموال خودش جایگزین کرده باشد، یا اینکه از همان ابتدای ازدواج زوج شرط خرید اقلام ضروری و نسبتاً سنگین جهیزیه مانند یخچال، گاز و… را قبول کرده باشد.
در این شرایط، استرداد جهیزیه برای زوجین با مشکلات زیادی همراه میشود. در این مطلب قصد داریم توضیح دهیم که تکلیف جهیزیه مرد بعد از طلاق چگونه است؟
استرداد جهیزیه زن بعد طلاق
جهیزیه اموال و لوازم منقولی هستند که زن برای تشکیل زندگی مشترک با خودش به منزل همسرش میبرد. این اموال معمول لیست میشوند و سیاهه جهیزیه توسط داماد و دو شاهد امضا میشود.
با توجه به اینکه جهیزیه جزء اموال زن است، مرد تنها در طول مدت زمان زندگی مشترک میتواند از این اموال استفاده کند. پس از طلاق زوجه میتواند برای استرداد جهیزیه اقدام کرده و اموالی که به منزل همسرش آورده را با خودش ببرد.
تعیین تکلیف جهیزیه مرد پس از طلاق
در بیشتر مناطق کشور ما مرسوم است که برخی از وسایل جهیزیه را داماد تهیه میکند و لیست این اموال نیز در سیاهه جهیزیه ذکر میشود. با توجه به اینکه اموال خریداری شده متعلق به داماد است، زن نمیتواند موقع استرداد جهیزیه آنها را با خودش ببرد.
برای اینکه مرد بتواند وسایل و جهیزیهای که خریده را حفظ کند، لازم است که با ارائه فاکتور و… متعلق نبودن این وسایل به جهیزیه عروس را ثابت کند. در غیر این صورت زن میتواند کلیه اموال را به خاطر اینکه نامشان در سیاه ذکر شده به عنوان جهیزیه خودش توقیف کند.
نحوه دخل و تصرف در جهیزیه پس از طلاق
برای اینکه زن یا مرد بتوانند در اموالی که به عنوان جهیزیه خریداری شده دخل و تصرف کنند، لازم است که اموال متعلق به آنها باشد. در واقع بر اساس قانون، داراییهای زوجین یا زن و مرد جنبه اشتراکی ندارد و هر کدام از زوجین میتوانند به طور جداگانه در اموالی که متعلق به آنها است دخل و تصرف کنند.
طبق این قانون، در صورتی که زن قبل از طلاق برای بردن جهیزیه خودش اقدام کرده باشد مرد نمیتواند مانع او شود. مگر اینکه زوجه خودش وسایل را خریداری کرده باشد و اموال مورد نظر جزء جهیزیه مرد محسوب شوند.
روشهای قانونی استرداد جهیزیه
برای استرداد و پس گرفتن جهیزیه چندین روش وجود دارد. در ادامه متداولترین گزینههایی که برای استرداد جهیزیه موجود هستند را جهت شناخت بیشتر ارائه کردهایم.
توافقات زوجین جهت استرداد جهیزیه
اقدام از طریق لیست جهیزیه که به امضای شاهدان رسیده
شهادت افراد شاهد بر جهیزیه
نحوه دادخواست استرداد جهیزیه و مراحل رسیدگی
برای طرح دادخواست استرداد جهیزیه باید از طریق مراجع ذیصلاح اقدام کنید. اگر مبلغ جهیزیه کمتر از 20 میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف وظیفه رسیدگی به دادخواست مطرح شده پیرامون جهیزیه را خواهد داشت.
در صورتی که مبلغ جهیزیه بیشتر از 20 میلیون تومان باشد، دادگاه خانواده باید به دادخواست استرداد جهیزیه مطرح شده توسط زوجین رسیدگی کند.
مدارک لازم برای دادخواست استرداد جهیزیه
برای اینکه دادگاه یا شورای حل اختلاف به دادخواستی که پیرامون استرداد جهیزیه مطرح کردهاید رسیدگی کند، لازم است که مدارک زیر را همراه با دادخواستان به قاضی اراده کنید.
سند ازدواج یا کپی برابر با اصل سند
شناسنامه و کارت ملی زوجین
لیست جهیزیه و سیاهه یا شهادت شهود
دو نسخه از شرح دادخواست استرداد جهیزیه
اظهارنامه استرداد جهیزیه در صورت عدم پاسخ و توجه زوج
روند رسیدگی دادگاه به پرونده استرداد جهیزیه
پس از ارائه دادخواست استرداد جهیزیه و مدارک درخواستی به دادگاه، قاضی طبق لیست سیاهه یا شهادت شهود وضعیت استرداد جهیزیه را مشخص میکند.
اگر در بین وسایل لوازمی باشد که مرد آنها را خریده، یا لوازم جهیزیه مستهلک شده باشد و زوج آنها را با اموال جدید جایگزین کرده باشد، زن تنها میتواند جهیزیه خودش را استرداد کند. در واقع ابتدا تکلیف جهیزیه مرد پس از طلاق روشن میشود، سپس زن میتواند آنچه از جهیزیه باقیمانده را با خودش ببرد.
جمع بندی
جهیزیه اموالی است که زن برای زندگی مشترک تأمین میکند و اعضای خانواده از این اموال در طول زندگی مشترک استفاده میکنند. اگر زن و مرد قصد جدایی و طلاق داشته باشند، لیست اموال هر کدام از آنها باید مشخص شود.
سپس اموالی که مرد به عنوان جهیزیه تهیه کرده به او تعلق خواهد گرفت و زن میتواند مابقی وسایل را که به عنوان جهیزیه تهیه کرده با خودش ببرد.