وضعیت ارث فرزند نامشروع با فرزندی که حاصل ازدواج موقت باشد متفاوت است؛ چون فرزند نامشروع نسبتی مشروع با پدر و مادر خود ندارد و ارث نمی‌برد. بر اساس ماده ۸۸۴ قانون مدنی به فرزندان حاصل از زنا و رابطه نامشروع جنسی هیچ ارثی از والدین تعلق نمی‌گیرد، اما پاسخ این سوال که آیا فرزند صیغه ای ارث میبرد؟ یا خیر؟ جواب مثبت است. چون بر اساس قانون مدنی دختر و پسری که در دوران زوجیت متولد می‌شوند متعلق به شوهر هستند چون در اینجا زوجیت اعم از دائم و موقت محسوب می‌شود در نتیجه فرزندی که از ازدواج موقت حاصل شود به والدین خود ملحق است و از آنها ارث میبرد.
چه موانعی باعث می‌شود به کودک ارث تعلق نگیرد؟
بر اساس ماده ۸۶۱ قانون مدنی عدم وجود دو عامل نسب یا مشروعیت و سبب باعث می‌شود از والدین به فرزند ارث تعلق نگیرد، یعنی برای آنکه فرزند بتواند از پدر و مادر خود ارث ببرد باید فرزند مشروع و قانونی آنها باشد.
قانون معتقد است که عمل زنا و فرزندی که از این طریق حاصل می‌شود مانع ایجاد نسب بین فرزند نامشروع و والدین می‌شود به همین دلیل فرزند ولد الزنا از والدین خود ارث نمی‌برد؛ بر اساس ماده ۸۸۴ قانون مدنی فرزندی که حاصل رابطه جنسی نامشروع یا حاصل زنا باشد نه تنها از والدین خود بلکه از اقوام آنها هم هیچگونه ارثی به او تعلق نمی‌گیرد.
از نظر قانون برای آنکه کودک بتواند از والدین یا اطرافیان خود ارث ببرد می‌بایست نسب خونی یا سببی فرد با آن ها از نظر قانون و شرع پذیرفته و در مراجع رسمی ثبت شده باشد.
یکی دیگر از موانع که باعث می‌شود به کودک ارث نرسد موانع ارث لعان است به این معنا که اگر شوهر به زن خود نسبت زنا دهد و فرزندی را که متولد شده است از خود نفی نماید یا به صراحت آن را فرزند خود نداند.
در این شرایط زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند و فرزند از پدرش که او را نفی کرده است ارث نمی‌برد. حتی اگر پس از لعن، پدر از کار خود پشیمان شده و رجوع کند در این شرایط فقط فرزند از پدر ارث میبرد و پدر از او ارث نمی‌برد.
آیا فرزند صیغه ای ارث میبرد؟
ازدواج موقت در حقوق باعنوان نکاح منقطع یا متعه و در عرف مردم با نام صیغه شناخته می‌شود، صیغه یا ازدواج موقت در فقه شیعی آمده و مورد قبول علمای چهارگانه اهل سنت نمی‌باشد؛ ازدواج موقت در ماده ۱۰۷۵ قانون مدنی به این صورت آمده است: «نکاح وقتی منقطع است که برای مدت معینی واقع شده باشد.»
ازدواج موقت نکاحی است که برای مدت مشخصی بین زن و مرد منعقد می‌شود و با پایان یافتن زمان آن خود به خود خاتمه پیدا کرده و نیاز به جاری شدن صیغه طلاق ندارد.
احکام خواص این نوع ازدواج در قانون مدنی با صراحت بیان شده است از جمله ذکر مهریه در عقد ازدواج موقت الزامی است و در صورتی که میزان مهریه مشخص نباشد نکاح موقت باطل است، همچنین در این نوع نکاح زن و شوهر از یکدیگر ارث نمی‌برند و چنانچه شرط ارث بردن را طرفین در متن صیغه نامه گنجانده باشند این شرط خود به خود باطل است.
در ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی در مورد ارث بردن فرزند پسر یا دختر حاصل از ازدواج موقت آمده است.«طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است و از شوهر ارث می برد…».
همچنین باید به این نکته توجه داشت که بر اساس قانون، گرفتن شناسنامه برای فرزند حاصل از ازدواج موقت الزامی است و همچنین بر اساس ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی فرزند متولد شده در زمان ازدواج موقت همانند سایر فرزندان متولد شده در عقد دائمی است و از والدین خود ارث میبرد و چنانچه قبل از والدین خود بمیرد والدین از او ارث می‌برند.
سخن پایانی
وضعیت ارث فرزند نامشروع یا زنازاده که نسب مشروعی با والدین خود ندارد به این شکل است که اگر پدر و مادر او با آگاهی و عدم جهاله اقدام رابطه جنسی نامشروع و عمل زنا کرده باشند فرزندان آن ها زنازاده است و از پدر و مادر خود ارث نمی‌برد و پدر و مادر هم از او ارث نمی‌برند.
اما اگر هر یک از والدین بنا بر جهل و ناآگاهی نسبت به قبح عمل زنا، این کار را انجام داده باشد فرزند متولد شده دارای نسب با والدین خود بوده و از طرفی که با نا آگاهی آمیزش انجام داده ارث میبرد؛ همچنین اگر مادر در زمان رابطه جنسی نسبت به قبح عمل زنا ناآگاه و پدر آگاه باشد فرزند فقط از مادر ارث میبرد.
اما اگر پدر در زمان رابطه جنسی نسبت به عمل زنا ناآگاه و مادر آگاه باشد فرزند فقط از پدر ارث میبرد، فرزند صیغه ای در صورتی از والدین خود ارث میبرد که ازدواج موقت به صورت درست، شرعی و قانونی انجام شده باشد.
یعنی پدر و مادر یا صیغه نامه معتبر داشته باشند یا برای انجام صیغه به فرد معتبری که قابل استناد و شهادت دادن باشد مراجعه کرده باشند.
دریافت وکیل
گروه وکلای راهکار با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه های مختلف حقوقی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
