اعتراض ثالث حکمی یکی از ابزارهای حقوقی است که به اشخاصی که به نحوی از آراء صادره دادگاههای عمومی و انقلاب یا احکام داوری متضرر شدهاند، امکان میدهد تا به حکم صادره اعتراض کنند. بر اساس مواد ۴۱۷ و ۴۱۸ قانون آیین دادرسی مدنی، افرادی که در پروسه دادرسی بهعنوان اصحاب دعوی حضور نداشتهاند، میتوانند بهعنوان شخص ثالث اعتراض نمایند. این اعتراض میتواند اعتراض ثالث حکمی بهحساب آید.
انواع اعتراض ثالث حکمی
در قانون آیین دادرسی مدنی دو نوع اعتراض ثالث حکمی وجود دارد:
- اعتراض ثالث اصلی: اعتراض ثالث اصلی زمانی مطرح میشود که شخصی بهطور مستقیم از رأی صادره متضرر گردد. بهعنوان مثال، شخصی علیه دیگری ادعای خرید ملکی را مطرح کرده و دادگاه حکم به اثبات وقوع بیع و تحویل مبیع صادر میکند. اگر شخص ثالث متوجه شود که حکم صادره مربوط به ملکی است که متعلق به او بوده، میتواند بهعنوان معترض ثالث اصلی به رأی اعتراض کند.
- اعتراض ثالث طاری: این نوع اعتراض زمانی مطرح میشود که یکی از طرفین دعوی به رأی صادره در پروندهای دیگر استناد کند. طرف دیگر پرونده که در آن پرونده حضور نداشته است، میتواند بهعنوان معترض ثالث طاری به رأی صادره اعتراض کند. در این حالت، رسیدگی به پرونده تا بررسی اعتراض ثالث طاری متوقف خواهد شد.
نحوه طرح شکایت اعتراض ثالث
برای طرح اعتراض ثالث حکمی، چه اصلی و چه طاری، معترض باید دادخواستی تنظیم کند که خود او خواهان باشد و طرفین پرونده مورد اعتراض خوانده قرار گیرند. سپس دادخواست و مستندات آن از طریق دفاتر خدمات قضائی به دادگاه ارسال میشود.
دادگاه صالح برای رسیدگی به اعتراض ثالث
اعتراض ثالث باید به دادگاهی ارسال شود که رأی مورد اعتراض در آنجا قطعی شده باشد. برای مثال:
- اگر رأی در دادگاه تجدیدنظر قطعی شده، اعتراض ثالث باید به دادگاه تجدیدنظر ارسال گردد.
- اگر رأی در دیوان عالی کشور قطعی شده باشد، اعتراض در دیوان مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
هزینه اعتراض ثالث
رسیدگی به اعتراض ثالث در هر مرجعی، همانند رسیدگی در دادگاه بدوی انجام میشود. به این معنا که از لحاظ شرایط رسیدگی، هزینهها و آیین دادرسی، فرآیند رسیدگی مشابه به دادگاه بدوی خواهد بود.
مهلت اعتراض ثالث
اعتراض ثالث حکمی فاقد مهلت خاصی است. دلیل این امر این است که معترض ثالث در جریان دادرسی اولیه نبوده و هیچگونه ابلاغی از رأی صادره دریافت نکرده است. بنابراین، مهلت اعتراض از زمان اطلاع او از رأی آغاز میشود.
شرط پذیرش اعتراض ثالث
پذیرش اعتراض ثالث به این شرط است که معترض یا وکیل او در هیچ مرحلهای از دادرسی حضور نداشته یا طرف دعوی نبوده باشد. اگر معترض ثالث خود طرف دعوی بوده، اما در دادگاه حضور پیدا نکرده یا حکم غیابی صادر شده باشد، باید از مقررات مربوط به واخواهی استفاده کند و نه اعتراض ثالث.
آیا پس از اجرای حکم هم میتوان اعتراض ثالث داشت؟
طبق ماده ۴۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، حتی پس از اجرای حکم نیز معترض ثالث میتواند به حکم اعتراض کند. اما برای پذیرش این اعتراض، معترض باید ثابت کند که حقانیت او بهطور قانونی تحت تأثیر قرار نگرفته است.
آیا اعتراض ثالث اجرای حکم را متوقف میکند؟
اعتراض ثالث بهطور معمول نمیتواند مانع از اجرای حکم گردد. اما در صورتی که اجرای حکم ضرر غیرقابل جبرانی به شخص معترض وارد کند، دادگاه میتواند با اخذ تأمین مناسب، اجرای حکم را موقتاً متوقف کند.
معرفی وکیل متخصص در اعتراض ثالث حکمی
با توجه به پیچیدگیهای اعتراض ثالث حکمی (اعم از اصلی یا طاری) و نیاز به دقت بالا در مراحل دادرسی، توصیه میشود که از کمک و مشاوره یک وکیل متخصص در اعتراض ثالث حکمی بهرهمند شوید. مرکز حقوقی راهکار به مدیریت وکیل فرشته محمد حسینی با سابقه طولانی و تجربه در پروندههای اعتراض ثالث، آماده ارائه مشاوره و پیگیری پروندههای شما است. با همکاری با این مرکز، میتوانید از بروز اشتباهات قانونی و مشکلات احتمالی در مسیر دادرسی جلوگیری کنید و روند دادرسی را با اطمینان بیشتری طی نمایید.
برای مشاوره تخصصی و پیگیری پروندههای اعتراض ثالث خود، همین حالا با مرکز حقوقی راهکار تماس بگیرید.
